Prunus spinosa, L.
publication ID |
|
persistent identifier |
https://treatment.plazi.org/id/6E31D568-DDB8-F991-FF47-2491FB92C658 |
treatment provided by |
Plazi |
scientific name |
Prunus spinosa |
status |
|
1. P. spinosa L. View in CoL , Sp. Pl. 1: 475 (1753) View Cited Treatment
P. spinosa subsp. insititioides (Ficalho & Cout.) Franco View in CoL , Nova Fl. Portugal 1: 553 (1971)
Ind. loc .: “Habitat in Europae collibus apricis”
Ic.: Maire, Fl. Afrique N. 15: 281 fig. 149 (1980); Ruiz Torre & Ceballos, Árb. España Penins.: 318 lám. 71 (1971); Valdés, Talavera & Galiano (eds.), Fl. Andalucía Occid. 2: 42 (1987)
Arbusto de 1-2,5(6) m, caducifolio, ramoso, espinoso –raramente no espinoso–, ± intricado. Ramas de corteza pardo-grisácea; ramillas laterales ± patentes, grises y pubescentes en su juventud, luego pardo-obscuras y glabras, rematadas en una espina rígida. Hojas (1)1,5-3,5(4) ×0,5-1,5(2,5) cm, obovadas, oblanceoladas o casi elípticas, obtusas o subagudas, ± acuminadas, de margen crenado o aserrado, con dientes glandulíferos, de haz glabrescente o pubescente, sobre todo en el nervio medio y en los márgenes, y envés más pálido, y ± pubescente, sobre todo en los nervios y hacia la base; pecíolo 0,5-1(1,7) cm, pubescente; estípulas tempranamente caducas, lineares, con dientes glandulíferos. Flores solitarias o en fascículos de 2-3, coetáneas respecto a las hojas nuevas o que las preceden; pedicelos 2-5(10) mm, glabros o pubérulos. Receptáculo 2-3,5 mm, acopado o infundibuliforme, verdoso, glabro. Sépalos (1,5)2-3(3,5) mm, erecto-patentes o patentes, triangular-lanceolados, obtusos o subagudos, de ápice denticulado, glabros. Pétalos 4-8(10) mm, erecto-patentes o patentes, obovados, oblongos o suborbiculares, enteros, obtusos, glabros, blancos. Ovario glabro. Fruto (7)10-15(20) mm, subgloboso u ovoide, azul obscuro o negro violáceo, pruinoso; mesocarpo estrecho, de sabor ácido y áspero; endocarpo liso o algo rugoso, aquillado. 2 n = 16*, 24*, 32, 40*, 43*, 44*, 48*, 53*, 56*, 59*, 64*; n = 16*.
Espinares, setos, orlas y claros de bosque, riberas, taludes, bordes de camino, etc., a veces en laderas pedregosas; preferentemente en calizas o margas, más rara en substratos silíceos; 0-1900 m. (I)II-V. Casi toda Europa, W de Siberia, Cáucaso, SW de Asia y NW de África. Extendido por casi toda la Península Ibérica –es más escaso en la mitad S– e Islas Baleares –falta en Ibiza–. And. Esp.: A Ab (Al) Av B Bi Bu C Ca Cc Co CR Cs Cu Ge Gr Gu Hu J L Le Lo Lu M Ma Mu Na (O) Or P PM[Mll Mn] Po S Sa Se Sg So SS T Te To V Va Vi Z Za. Port.: AAl Ag (BA) BAl (BB) BL DL E (Mi) R TM. N.v.: endrino, amargalejo, bruñero, asarero, ciruelo amargalejo, ciruelo borde, ciruelo endrino, ciruelo silvestre, endrinera, espino negro (endrina y bruño, el fruto); arán (Álava); arangonero, arañón, arañón negro, arañonero, arto, arto arañonero, arto negro, chinchón, priñoné,
priñonero (Aragón); gruño (Cádiz); gruñolera (Cuenca); pacharán (Navarra); marañón (la Rioja); port.: abrunheiro-bravo, ameixeira-brava, ameixieira-brava, brunheiro, cagoiceiro-bravo (abrunho-bravo, el fruto); cat.: aranyoner, abranyoner, agargoller, andriné, arç negre, escanyagats, gargoller, pruneller (aranyó, el fruto); oronyer, oronyoner, prunyoner (Baleares); burrunyoler (Tarragona); aranyer (País Valenciano); eusk.: elorri beltza, arana, aranbaltza, aran-oria, aran-tximiloa, arantza-beltza, baisakarana, basakarana, basaranondoa, basarantzea, baxakarana, baxarantzea, elorr-antza, elorr-arantza, elorri sagarra, matxakana, maxakarana, patxarana, sabia, sasikoarana, sasi-okarana, txarana (basarana, astarana y basarandia, el fruto); gall.: ameixeira brava, abruñeiro, agruñeiro, ambruñeiro, ameixeiro, ameixeiro bravo, andrino, camboeiro, eguñeiro, escambroeiro, espiño, gruñeiro (ameixa brava, andrina, bruño y cirola brava, el fruto).
Los frutos (endrinas) se utilizan, sobre todo en Navarra, para preparar por maceración una bebida alcohólica anisada, el pacharán, que es tónico intestinal y ± astringente según el grado de madurez de los frutos. La corteza contiene taninos y se usa como febrífuga y para la fabricación de tinta. Las flores son diuréticas y algo laxantes.
Observaciones.– Especie muy variable, de la que se han descrito numerosas estirpes de escaso valor taxonómico. Los híbridos con P. insititia ( P. × fruticans Weihe , 2 n = 16?*, 40*) resultan difíciles de reconocer, ya que los dos progenitores son muy variables; en ocasiones, a estos híbridos se les ha otorgado el rango subespecífico – P. spinosa subsp. fruticans (Weihe) Nyman.
Sobre plantas de las Baleares, postradas, muy intricadas y con hojas glabrescentes, se describió la var. balearica Willk. in Linnaea 40(1): 92 (1876).
No known copyright restrictions apply. See Agosti, D., Egloff, W., 2009. Taxonomic information exchange and copyright: the Plazi approach. BMC Research Notes 2009, 2:53 for further explanation.
Kingdom |
|
Phylum |
|
Class |
|
Order |
|
Family |
|
Genus |
Prunus spinosa
F. Munoz Garmendia, C. Navarro & S. Castroviejo 1998 |
P. spinosa subsp. insititioides (Ficalho & Cout.)
Franco 1971: 553 |